Karikatur davalari

Haberdar olmayan çok azdır. Türkiye karikatüristleri bir telif firmasıyla anlaşmış, piyasadan karikatür telif ihlallleri tespit edilip davalar açılmak suretiynen hak arama sürecine girilmiş.

Avukat değilim, bu konuda uzmanlığım da yok, kim haklı kim haksız ben bilmem.

Lakin bugün bir twit gördüm. Zat-ı şahaneleri açıklama yapmış, alıntılayıp savunmaya geçmişler, karikatürcüler taş mı yesin vs diye. Bundan bahsederken de ortalığı galeyana getirenlerin telif ihlalcileri olduğu ve ortada hukuksuz bir durum olmadığını falan söylemiş. Bununla çatışmak da değil derdim.

15 yıla yakın zamandır web’den ekmek yiyoruz. Az çok bildiğimiz bu camia’daki bir meseleye bu vesileyle dokunmak istedim.

Ülkemizde ve dünyada webin varoluşundan bu yana insanlar kişisel sayfalar açıyordu zaten. Ancak bir döneme kadar, kişisel sayfaların yegane amacı bireysel tatmindi. Yani maddi gelir ha deyince elde edemiyordunuz. Blog yazıyorsanız gidip firmalarla sponsorluk anlaşması vs yapmanız gerekiyordu. Bu kadar gelişmiş reklam platformları yoktu yani.

Vesselam o zamanlardan kalan alışkanlıkları insanlar zamanla bıraktılar, bu işin de ticari bir iş olduğunu farkedenler, iş etiğini azcık ucundan bilenler eğer bir içerik sitesi kuruyorlarsa, para kazanma amacı taşıyorlarsa teliflere dikkat etmeye başladılar.

Avrupa birliği bu konuda sıkı yasalar getirdi, biz de Türkiye olarak zaman zaman takip edebildik zaman zaman edemedik. Ama bir düzene oturdu bu işler ve artık insanlar para kazanmak amacıyla bir alan edindiklerinde teliflere dikkat etmeleri gerektiğini öğrendiler.

Diye düşünebilirsiniz. Hayır öyle olmadı. Karikatür meselesinden örneklersek, 16-40 yaş arası kişilerden seçmece birisi para kazanacağım amacıyla bu işlere çok rahat girebiliyor. Bir domain, bir sunucu, bir wordpress kurup sağdan soldan indirerek 10.000 karikatürü, kimi tek tek, kimisi hazır yükleme araçlarını kullanarak sitesine yükleyip seo(tiksinti sebebim) kasmak suretiynen, google’dan kazara düşecek insanları yakalayıp, sitelerindeki reklamları gösterim veya tıklatma yoluyla paraya çevirme amacı güdebiliyor.

Bu sadece karikatür için bile, 42gram beyin sahibi herkesin 1 haftalık çabayla yapabileceği bir iş.

Komik kısmını söyleyeyim, google aramalarından öyle az buz bir trafik gelmiyor. Gecesini gündüzüne katıp bu işten milyonlarca liralar kazananlar da mevcut.

Velhasıl kelam, karikatürcülerin bu kişilerden haklarını aramalarının karşısına geçeceğiniz zaman bunu da düşünmekte fayda var.

Sosyal medya konusu için de aynı şey geçerli. Hergün 3 karikatür paylaşarak 6 ayda 100.000 takipçiye ulaşıp bu hesabı satarak geçinenler de azımsanamayacak kadar fazla.

Avukatların işi doğru yapıp yapmadıklarına dair diyecek bir lafım yok. Bildiğim kısım o değil.

Ancak spam işi baya ciddi paralar kazanılan ve müthiş bir umut tacirliğiyle birbilerine siteler açıp hem web’i çöplüğe çeviren hem de telif ihlalleri yapan bir iş.

Bu meseleye dahil olup taraf tutmadan önce detaylıca düşünmekte fayda var.